- Σέραπις ή Σάραπις
- Ελληνοαιγυπτιακή θεότητα, η συγκρητιστική λατρεία της οποίας εγκαθιδρύθηκε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους από τον Πτολεμαίο A’ τον Σωτήρα (4ος αι. π.Χ.), ο οποίος, σύμφωνα με τον θρύλο, έλαβε στον ύπνο του τη σχετική διαταγή από τον θεό της Σινώπης στη Μικρά Ασία. Η νέα θεότητα, το όνομα της οποίας προήλθε από τον Οσίραπι (Όσφις - Άπις), που ο τάφος του στη Μέμφιδα ήταν τόπος προσκυνήματος, σκοπό είχε να συμβιβάσει τις αιγυπτιακές με τις ελληνικές λατρείες, για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και των δύο εθνικών στοιχείων του πληθυσμού. Η λατρεία δεν υπήρξε δημοφιλής στους Αιγύπτιους, που ήταν συνδεμένοι με τους αρχαίους τους θεούς, ενώ διαδόθηκε ευρύτατα στον δυτικό κόσμο, όπου ο Σ. αφομοιώθηκε με τον Ήλιο και με τον Δία. Θεός του κάτω κόσμου και της γονιμότητας, ήταν επίσης προστάτης της ιατρικής και θεός σωτήρας. Στην Αλεξάνδρεια λατρευόταν το κολοσσιαίο ομοίωμά του, έργο του Αθηναίου Βρυάξιδα (4ος αι. π.Χ.), που εξωτερικά έφερε μέταλλα και πολύτιμους λίθους, ενώ το εσωτερικό του ήταν από ξύλο. Ο θεός ήταν ένθρονος και το κεφάλι του ήταν εμπνευσμένο από τον τύπο του γενειοφόρου Δία. Ιερό ζώο του ήταν ο ταύρος Άπις.
Προτομή του Σέραπη (Μουσείο Αλεξάνδρειας).
Dictionary of Greek. 2013.